Gmina miejska Lędziny położona jest w powiecie bieruńsko-lędzińskim, województwie śląskim i obejmuje obszar 3 104,48 ha. Gmina posługuje się herbem, którego wzór zawiera załącznik nr 2 do Statutu Gminy. Herb gminy miejskiej Lędziny jest znakiem prawnie chronionym.

Gmina miejska Lędziny jest podstawową jednostką lokalnego samorządu terytorialnego, powołaną do organizacji życia publicznego na swoim terytorium. Wszystkie osoby, które na stałe zamieszkują na obszarze gminy, z mocy ustawy o samorządzie gminnym, stanowią gminną wspólnotę samorządową i realizują swoje zbiorowe cele lokalne poprzez udział w referendum oraz poprzez swe organy.

Gmina posiada osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Podstawowym zadaniem gminy jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb jej mieszkańców. Gmina spełnia ten obowiązek przez swoje organy realizując zadania własne. W szczególności zadania własne obejmują sprawy:

• ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej,

• gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,

• wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz,

• lokalnego transportu zbiorowego,

• ochrony zdrowia,

• pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych,

• gminnego budownictwa mieszkaniowego,

• edukacji publicznej,

• kultury, w tym bibliotek gminnych i innych placówek upowszechniania kultury,

• kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych,

• targowisk i hal targowych,

• zieleni gminnej i zadrzewień,

• cmentarzy gminnych,

• porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego,

• utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych,

• polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej,

• wspierania i upowszechniania idei samorządowej,

• promocji gminy,

• współpracy z organizacjami pozarządowymi,

• współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.

Zadania z zakresu administracji rządowej gmina może wykonywać na podstawie porozumienia z organami tej administracji. Ponadto gmina może wykonywać zadania z zakresu właściwości powiatu oraz zadania z zakresu właściwości województwa na podstawie porozumień z tymi jednostkami samorządu terytorialnego.

Organami gminy są:

• Rada Miasta - organ stanowiący i kontrolny,

• Burmistrz Miasta - organ wykonawczy.

Siedzibą organów gminy jest miasto Lędziny. Działalność organów gminy jest jawna. Jawność działania organów gminy obejmuje w szczególności prawo obywateli do uzyskiwania informacji, wstępu na sesje Rady Miasta i posiedzenia jej komisji, a także dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, w tym protokołów z sesji Rady Miasta i posiedzeń komisji Rady Miasta.

W gminie mogą być tworzone jednostki pomocnicze - osiedla, jednakże obecnie na terenie gminy miejskiej Lędziny nie zostały one utworzone. Gmina wykonuje swe zadania w formach przewidzianych w ustawie o samorządzie gminnym m.in. poprzez tworzenie gminnych jednostek organizacyjnych. W gminie miejskiej Lędziny funkcjonują następujące jednostki organizacyjne:

• EKOREC,

• Miejska Biblioteka Publiczna,

• Miejski Ośrodek Kultury,

• Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej,

• Miejski Zespół Opieki Zdrowotnej,

• Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Partner,

• Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 1 im. Karola Miarki,

• Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 2 im. Gustawa Morcinka,

• Szkoła Podstawowa nr 3 im. J. Ch. Ruberga,

• Szkoła Podstawowa nr 4 im. Św. Barbary

• Miejskie Przedszkole z Oddziałami Integracyjnymi nr 1,

• Miejskie Przedszkole z Oddziałami Integracyjnymi nr 2,

• Miejskie Przedszkole nr 3,

• Miejski Żłobek

Gminie przysługuje prawo własności i inne prawa majątkowe - stanowią one mienie komunalne. Mieniem komunalnym jest własność i inne prawa majątkowe należące do gminy oraz mienie gminnych osób prawnych. Mieniem komunalnym zarządzają organy gminy lub inne powołane przez nie podmioty. Mieniem pozostającym w zarządzie gminnych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej dysponują kierownicy tych jednostek na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez burmistrza.

Podstawy prawne określające zasady funkcjonowania gminy miejskiej Lędziny stanowią:

• ustawa z dnia 8.03.1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001 r. nr 142 poz. 1591 z późn. zm.),

• Statut Gminy Miejskiej Lędziny uchwalony na mocy uchwały nr XIX/134/15 Rady Miasta Lędziny z dnia 26.11.2015 r.